Wynalazki
1924 r. – Rozpoczęcie produkcji wyłączników pełnoolejowych
W FAE produkowano kilka typoszeregów wyłączników pełnoolejowych wysokiego
napięcia. Na początku w wykonaniu wnętrzowym, zbiorniki z olejem były z żeliwa. Pięć
lat później już w nowej hali uruchomiono produkcję wyłączników pełnoolejowych, typ
674 A, na napięcie 35 kV i przeznaczonych do pracy w rozdzielniach napowietrznych.
Ponadto wszystkie elementy żeliwne w wyłącznikach zostały zastąpione żelazem.
1929 r. – Fabryka rozpoczęła produkcję liczników elektrycznych model BT3, na licencji
firmy Compagnie de Compteurs.
W 1929 r. w Polsce były instalowane liczniki sprowadzone z Niemiec, Austrii i
Węgier o wartości 3,5 mln złotych. Fabryka w 1931 r. wyprodukowała 40% , a w
1932 r. – już 70% krajowego zapotrzebowania.
Pierwszym podstawowym odbiorcą liczników była elektrownia Poznań.
W fabryce wytwarzano około 400 asortymentów wyrobów, a ilość ich serii sięgała liczby 2000. W
szczególności były to aparaty rozdzielcze niskiego napięcia i wysokiego napięcia do 150 kV oraz liczniki
energii elektrycznej, ale również aparaty rentgenowskie. Montaż aparatów WN, przeniósł do Międzylesia.
FAE produkowała również aparaty rentgenowskie. Zostały one wyróżnione złotym medalem na
Pierwszej Polskiej Wystawie Szpitalnictwa w Warszawie w 1938 r. Warto przytoczyć wspomnienia
K. Szpotańkiego – dlaczego w fabryce rozpoczęto produkcję tych aparatów ?
„Wiele było przyczyn, które skłoniły mnie do rozpoczęcia produkcji
aparatów rentgenowskich na początku 1938 roku.
Przyczyną było, że mieliśmy doskonale opanowaną produkcję
przekładników tj. transformatorów jednofazowych dla najwyższych
napięć, że wyrabialiśmy już tablicowe instrumenty pomiarowe oraz
łączniki ręczne i samoczynne, a więc dużą liczbę części
wchodzących w skład aparatów rentgenowskich.
Przyczyną było, że spieszyliśmy się do rozpoczęcia nowego działu
naszego programu tj. do działu produkcji Aparatów
Elektromedycznych, ponieważ dział ten, jako odnoszący się
bezpośrednio do człowieka, interesował mnie bardzo.
Przyczyną było, że FAE posiadało odpowiednich
współpracowników, a przede wszystkim dr inż. Stanisława Szpora
( obecnie profesor zwyczajny Politechniki Gdańskiej ) i można było
Dział Aparatów Elektromedycznych otworzyć i szeroko go
rozwijać.
Przyczyną również było, że mieliśmy odpowiednią możliwość
pieniężną i musieliśmy się śpieszyć, ponieważ daleko jeszcze było
do osiągnięcia liczby współpracowników jaka była w naszym
programie pracy.”
Dziś mało kto pamięta, że w FAE były produkowane aparaty rentgenowskie!
Laboratorium Wysokich Napięć
W FAE badania nad zjawiskami przepięć były prowadzone przez wybitnych specjalistów, m.in.
dr. Stanisława Szpora ( po wojnie prof. Politechniki Gdańskiej) i inż. Czesława Mejro ( po wojnie prof.
Politechniki Warszawskiej). Badanie prowadzone były w fabrycznym Laboratorium Wysokich Napięć,
gdzie została zainstalowana aparatura zaprojektowana i wykonana przez pracowników FAE.
W czasie wojny fabryka prowadziła normalną działalność produkcyjną, choć
w zmniejszonym stanie osobowym. Część pracowników nie powróciła do pracy po
kampanii wrześniowej, część uległa bezpośrednim represjom okupanta.
Była też grupa nowych pracowników, dla których fabryka była schronieniem.
Łącznikiem logistycznym pomiędzy fabryką na Kamionku, a oddziałem w Międzylesiu
były dwa samochody półciężarowe, przekonstruowane w fabryce na napęd z silnikiem
elektrycznym.
